Odpowiedzialność lekarza

Rodzaje prawnej odpowiedzialności lekarza

• Jak lekarz odpowiada za błąd i jakie są rodzaje prawnej odpowiedzialności lekarza?
• Co grozi lekarzowi?
• Czy lekarz może pójść do więzienia?
• Co zrobić, jeśli pacjent ewidentnie nie ma racji, a mimo to oskarża lekarza o błąd w sztuce?

Takie pytanie zadają sobie codziennie lekarze, którzy zostali oskarżeni o popełnienie błędu medycznego oraz tacy, którzy podejrzewają, że tego typu oskarżenia mogą się pojawić. W dzisiejszym wpisie wyjaśniamy, w jaki sposób lekarz odpowiada za swoje czyny i zaniechania, które zostaną zakwalifikowane jako błąd medyczny. Mamy tu do czynienia z trzema zasadniczymi rodzajami odpowiedzialności – cywilną, karną i zawodową (dyscyplinarną). Zacznijmy jednak od początku. 

Odpowiedzialność cywilna lekarza

Odpowiedzialność cywilna lekarza to w zasadzie najszerszy rodzaj odpowiedzialności.

Możliwość pociągnięcia lekarza do odpowiedzialności cywilnej wywodzi się z zasady, zgodnie z którą lekarz, udzielający świadczeń medycznych, powinien zachować należytą staranność. Nie ma przy tym znaczenia czy udziela świadczeń w ramach tzw. kontraktu, pracuje w oparciu o umowę o pracę, czy może prowadzi praktykę prywatną. Pacjent, który zgłasza się po pomoc, ma pełne prawo oczekiwać, że otrzyma profesjonalne wsparcie medyczne, zgodne z aktualnie znanymi i obowiązującymi zasadami sztuki lekarskiej. Lekarz ma więc obowiązek postępowania w taki sposób, aby w trakcie pobytu pacjenta w zakładzie leczniczym, zapewnić mu bezpieczeństwo. Powinien także zadbać o odpowiednie warunki higieniczne. W przypadkach, gdy lekarz zachowa się inaczej i nie dochowa tych podstawowych zasad, można rozważać popełnienie błędu medycznego – choć oczywiście nie jest to też taka prosta zależność. 

Lekarz odpowie cywilnie za błąd tylko, gdy zostanie udowodniona mu wina, gdy wystąpi szkoda po stronie pacjenta oraz, gdy występuje związek pomiędzy działaniem lub zaniechaniem lekarza a powstałą szkodą. Co istotne, przesłanki te muszą wystąpić łącznie. W kontekście winy warto również wskazać, że może to być też tzw. wina anonimowa. Będziemy mieli z nią do czynienia np., gdy zabieg przeprowadza kilku chirurgów i nie sposób wskazać jednoznacznie, który popełnił dopuścił się błędu. 

Odpowiedzialność cywilna lekarza zależy również w dużej mierze od rodzaju praktyki lekarza. Jeśli lekarz:

• Jest zatrudniony w zakładzie leczniczym na podstawie umowy o pracę – nie poniesie odpowiedzialności cywilnej z powodu wystąpienia szkody u pacjenta. To zwykle sytuacja najkorzystniejsza z punktu widzenia lekarza, choć nadal nie oznacza to, że będzie to łatwa i bezstresowa przeprawa. W takim przypadku odpowiedzialność ponosi wyłącznie zakład leczniczy (szpital, przychodnia itp. – pracodawca lekarza). Ma on co prawda prawo do żądania roszczenia zwrotnego od lekarza, jednak nie może żądać więcej niż wysokości trzykrotnego wynagrodzenia lekarza. 
• Jest zatrudniony na podstawie umowy cywilnoprawnej (czyli pracuje na tzw. kontrakcie) – poniesie odpowiedzialność cywilną szkody pacjenta solidarnie ze swoim pracodawcą.
• Prowadzi prywatną praktykę lekarską – odpowiada za zawinione szkody, które spowodował on jak również zatrudniany personel. 

Pacjent na drodze cywilnej może żądać różnych świadczeń – najczęściej odszkodowania i zadośćuczynienia, czasem również np. renty. Sprawa może toczyć się przed sądem powszechnym lub ewentualnie w trybie administracyjnym – przed Wojewódzką Komisją ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych. 

Nie będziemy ukrywać – sprawy cywilne o błąd medyczny są skomplikowane i wymagające. W tym artykule przedstawiamy wyłącznie najważniejsze informacje w telegraficznym skrócie, ale jeśli masz więcej pytań, zawsze możesz do nas napisać (kancelaria@lazer-hudziak.pl).

Odpowiedzialność karna lekarza

Lekarze, którym zdarzy się popełnić błąd, zwykle najbardziej obawiają się właśnie odpowiedzialności karnej i osławionego więzienia. Możemy więc Cię uspokoić – być może obędzie się bez kary pozbawienia wolności. Kodeks karny, który reguluje odpowiedzialność karną lekarzy (brak w tym zakresie osobnego aktu prawnego czy osobnego trybu postępowania), przewiduje również szereg innych możliwości.

 Pomoc prawna dla lekarzy – zadzwoń 536 007 001

Po pierwsze, warto wiedzieć, że pacjenci nie zawsze decydują się wszcząć sprawę karną. Większość procesów ma jednak charakter cywilny. Do odpowiedzialności karnej zostają zazwyczaj pociągnięci lekarze, którzy popełnili błąd skutkujący nieumyślnym spowodowaniem śmierci pacjenta, ciężkim uszczerbkiem na jego zdrowiu czy też tacy, którzy narazili pacjenta na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Lekarz, tak jak każdy inny obywatel, może również odpowiedzieć za nieudzielenie pomocy osobie, znajdującej się w sytuacji zagrażającej życiu lub zdrowiu. 

W kontekście ewentualnej odpowiedzi karnej lekarza bardzo istotne są wczesne etapy postępowania, w tym w szczególności przesłuchanie lekarza przez prokuratora w charakterze świadka. Temu zagadnieniu poświęciłyśmy osobny artykuł i serdecznie zapraszamy Cię do jego przeczytania – wyjaśniamy tam, na co zwrócić uwagę, aby nie pogorszyć swojej sytuacji na etapie, na którym są jeszcze spore szanse, aby uniknąć najgorszych konsekwencji.

Błąd w sztuce lekarskiej kodeks karny

Jeżeli chcesz wiedzieć, co może może Ci grozić za błąd w sztuce lekarskiej zgodnie z kodeksem karnym skontaktuj się z nami.